کسانی که امروز مزد می گیرند!
کنیم: «دلم را شکسته‌اند و حقم را ضایع کرده‌اند اما فقط و فقط برای تو می‌بخشم و دلم را از کدورت‌ها و کینه‌ها با کمک تو پاک می‌سازم چون تو را از عمق جان دوست دارم و جز شیرینی با تو بودن چیز دیگری را نمی‌خواهم. تمام امور جهان در دست توست. پس امور من نیز در دستان تو باشد که تو بهترین عادلان هستی».
در روز عید فطر، چه کسانی مزدشان را از خدا می‌گیرند؟
بزرگ‌ترین هدف بندگان مخلص خداوند در ماه مبارک رمضان آن است که بتوانند بخشش الهی را به کسب کرده و فرصتی برای جبران گذشته به دست آورند. مۆمنان واقعی در تلاشند تا در این ماه خود را بیش از گذشته به خداوند متعال نزدیک سازند و دست نیاز به سوی بی‌نیاز بلند کرده و از دریای عفو و کرم او جرعه نوشی به دست آورند. در این میان عید فطر را می‌توان روز عهد و پیمان با خالق نامید. روزی که مردمان روزه‌دار پس از شکر از ساحت ربوبیتش، به دلیل توفیق درک نزدیکی با حق، با او عهد می‌بندند که برای خوب بودن و خوب زیستن تلاش کنند. با او پیمان می‌بندند که پس از چشیدن طعم خوش پاک گشتن از گناه برای پاک ماندن زندگی کنند.
بهترین راه برای دریافت گذشت الهی
در دین اسلام واژه «دیگران» اهمیتی بس زیاد دارد. تأکید شده است برای دیگران دعا کنید تا دعای خودتان مستجاب شود. مواظبت از حق دیگران، بالاتر از حقوق الهی قلمداد شده‌اند. کمک به دیگران رضایت الهی را در پی دارد و شرکت کردن با دیگر اقشار جامعه برای انجام فرایض دینی و مذهبی، ارزشی بالاتر از عبادت فردی را داراست.
یکی از مهم‌ترین کاربردهای «دیگران» در مورد بخشش و گذشت است. در روایات اسلامی آمده است امام على (علیهالسلام) گذشت را اوج بزرگواری‌ها معرفی کرده‌اند: «اَلعَفوُ تاجُ المَكارِمِ»[1] و پیامبر (صلى الله علیه و آله) فرموده‌اند: «مَن یَغفِر یَغفِرِ اللّهُ لَهُ وَ مَن یَعفُ یَعفُ اللّهُ عَنهُ»؛ «هر كس از خطاها درگذرد، خدایش از او درگذرد و هر كس گذشت كند خدا نیز از او گذشت كند».[2]
پیامبر (صلى الله علیه و آله) فرمودند: «مَن عَفا عَن مَظلَمَةٍ أَبدَ لَهُ اللّهُ بِها عِزّا فِى الدُّنیا وَالخِرَةِ»؛ هر كس از ظلمى كه در حق او شده گذشت كند، خداوند به جاى آن در دنیا و آخرت به او عزّت مىبخشد»
حال می‌توان شاه‌کلید باز نمودن درب بخشش الهی را در یک عبارت خلاصه نمود و آن چیزی نیست جز «بخشیدن دیگران».
در طول سال اتفاقات زیادی در زندگی ما روی می‌دهد. برخی تلخ و برخی شیرین‌اند. برخی را خود ایجاد نموده‌ایم و برخی را بر ما تحمیل کرده‌اند. ممکن است در مواردی کاممان از سوی دیگران تلخ شده باشند و برخی خواسته یا ناخواسته زندگی را به کاممان تلخ کرده باشند. ممکن است کسی در جایی حقی از ما ضایع کرده باشد. حقی که شاید آن را به دلیل کوچک بودن فراموش کرده‌ایم و یا به دلیل بزرگی بودن، با گذشت مدت زمان مدید، تلخی آن همچون روز نخست کاممان را زهرآگین می‌سازد. چه خوب است در این موارد مثبت‌اندیش باشیم و تلخی‌ها را به خوشی تبدیل نماییم و تلخی ضایع شدن حق خود را به دریافت فرصتی برای بخشیده شدن از سوی خداوند مبدل سازیم.
با خدای خود نجوا کنیم: «دلم را شکسته‌اند و حقم را ضایع کرده‌اند اما فقط و فقط برای تو می‌بخشم و دلم را از کدورت‌ها و کینه‌ها با کمک تو پاک می‌سازم چون تو را از عمق جان دوست دارم و جز شیرینی با تو بودن چیز دیگری را نمی‌خواهم. تمام امور جهان در دست توست. پس امور من نیز در دستان تو باشد که تو بهترین عادلان هستی».
رسول اكرم (صلى الله علیه و آله) فرموده‌اند:
«إِذا اوقِفَ العِبادُ نادى مُنادٍ: لِیَقُم مَن أَجرُهُ عَلَى اللّهِ وَلیَدخُلِ الجَنَّةَ قیلَ: مَن ذَاالَّذى أَجرُهُ عَلَى اللّهِ؟ قالَ: العافُونَ عَنِ النّاسِ»؛ «هنگامى كه بندگان در پیشگاه خدا مىایستند، آواز دهندهاى ندا دهد: آن كس كه مزدش با خداست برخیزد و به بهشت رود. گفته مىشود: چه كسى مزدش با خداست؟ مىگوید: گذشت كنندگان از مردم».[3]
از این روست که پیروز حقیقی میدان درگیری‌ها و کدورت‌ها، کسی است که زودتر روی به سوی گذشت و عفو آورد. امام رضا (علیه السلام) می‌فرمایند:
«مَا التَقَت فِئَتانِ قَطُّ إِلاّ نُصِرَ أَعظَمُهُما عَفوا»؛ «هرگز دو گروه با هم رویاروى نشدند، مگر این كه با گذشت‌ترین آنها پیروز شد».[4]
زمانی که بحث و جدل میان افراد و گروه‌ها درمی‌گیرد، معمولا هر کس به دنبال آن است که به طریقی درستی سخن خویش را ثابت کرده و حق بودن خویش را بر همگان مسجل کند. تمامی فکر و ذکر افراد بر این امر متمرکز خواهد بود که راه بهتر و سریع‌تر را به دست آورند تا سخن خویش را به کرسی نشانند. کم‌اند کسانی که از حق خود بگذرند، کوتاه بیایند، بگذرند و آتش فتنه را خاموش سازند. کم‌اند کسانی که این گذشت کردن‌ها را برای چشیدن طعم واقعی پیروزی با خدا بودن وجهه همت خود قرار دهند. کم‌اند کسانی که باورمند باشند به سخن مولا و مقتدایشان امام علی (علیه السلام) که همه چیز را باید بخشید جز آنچه به دین خدا لطمه‌ای وارد سازد: «جازِ بِالحَسَنَةِ وَتَجاوَزعَنِ السَّیِّئَةِ ما لَم یَكُن ثَلَما فِى الدّینِ أَو وَهنا فى سُلطانِ السلامِ»؛ «(بدى یا خوبى را) به نیكى پاداش ده و از بدى درگذر، به شرط آن كه به دین لطمهاى نزند یا در قدرت اسلام ضعفى پدید نیاورد».[5]
عید فطر فرصت مناسبی است برای این بخشیدن‌ها. برای زدودن زنگار کدورت و کینه از دل‌ها. چه زیبا می‌شود که همه در این روز از حقوق کوچک و بزرگ خویش درگذرند تا مزد خویش را از خالق خوبی‌ها دریافت کنند. تا به عزت دنیا و آخرت دست یابند که پیامبر (صلى الله علیه و آله) فرمودند: «مَن عَفا عَن مَظلَمَةٍ أَبدَ لَهُ اللّهُ بِها عِزّا فِى الدُّنیا وَالخِرَةِ»؛ هر كس از ظلمى كه در حق او شده گذشت كند، خداوند به جاى آن در دنیا و آخرت به او عزّت مىبخشد».[6]
پی نوشت ها:
[1]. غررالحكم، ج1، ص140، ح520.
[2]. نهج الفصاحه، ح 2768.
[3]. كنزالعمال، ج 3، ص 374، ح 7009.
[4]. كافى، ج 2، ص 108، ح 8.
[5]. غررالحكم، ج 3، ص 373، ح 4788.
[6]. امالى طوسى، ص 182.
زینب مجلسی راد
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
